Sürdürülebilir tarım, tarım faaliyetlerinin çevresel etkilerini en aza indirip doğal kaynakları koruyarak, uzun vadede süründürülebilir şekilde gelecek nesillerin gıda ihtiyacını karşılamayı hedefleyen tarım yaklaşımıdır. Sürdürülebilir tarımda, toprağın verimliği, su kaynaklarının bilinçli kullanılması, bitki ve hayvan kaynaklarından sürdürülebilir şekilde yararlanılması önceliklidir. Bunun yanında ekosistemlerin korunması, biyoçeşitlilik, küresel ısınma ve iklim değişikliği etkilerini azaltma ve adil tarım sürdürülebilir tarımın ilkeleri arasındadır. 

Sürdürülebilir Tarım Nedir?

Sürdürülebilir tarımın temel amacı üretimin artan tüketimi karşılayamadığı günümüzde tarımın doğal kaynakları tüketme hızından daha hızlı yenilebilecek şekilde gerçekleştirmektir. Toprak verimliliğinin korunması, sürdürülebilir sulama stratejileri ile kaynak israfının önlenmesi bitki ve hayvan türlerinin sağlıklı ve dengeli bir şekilde kalmasını sağlayarak biyoçeşitliliğin korunması sürdürülebilir tarımın pozitif değerleridir. 

Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Nelerdir? 

Sürdürülebilir tarım, doğal kaynakları koruyan, çevresel etkileri minimize eden ve gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılamak için uzun vadede sürdürülebilir olan bir tarım yaklaşımıdır. Bu yöntemler; organik tarım, doğal kaynak yönetimi, su yönetimi, biyoçeşitliliği koruma, iklim değişikliği ile mücadele gibi yöntemlerde oluşur. Bu yöntemler detaylı incelenirse; 

• Organik tarım: Böcek kontrolü ve biyolojik mücadelede kimyasal ilaçlar ve pestisitler yerine organik gübrelerin kullanıldığı ve genetiği değiştirilmiş organizma tohumlarının kullanılmadığı yöntemdir. 

• Doğal kaynak yönetimi: Toprak erozyonunu önlemek, toprak verimliliğini artırmak ve toprak sağlığını korumak için organik gübrelerin kullanımı, kompostlama, yeşil gübrelemenin uygulandığı yöntemdir.

• Su yönetimi: Suyun etkin bir şekilde kullanılması ve israfının önlenmesi için damlama sulama, yağmurlama sistemleri ve su toplama teknikleri gibi uygulamaların tercih edildiği yöntemdir. 

• Biyoçeşitliliğin korunması: Ekosistemlerin ve doğal yaşam alanlarının korunması, yerel bitki ve hayvan türlerinin çeşitliliğinin korunması, zararlı türlerin kontrol edilmesi gibi önlemlerin alındığı yöntemdir. 

• İklim değişikliği ile mücadele: Tarımsal sera gaz emisyonlarının azaltılması, karbon emisyonlarının yönetimi, enerji verimliliği, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı gibi uygulamaların önceliklendirildiği yöntemdir. (Sera etkisi Blog yazısı hyperlink)

Neden Sürdürülebilir Tarıma Geçmeliyiz? 

Sürdürülebilir tarım yöntemleri, doğal kaynakları etkin bir şekilde kullanırken çevreyi korur, sağlıklı ve güvenli gıda üretimini destekler ve yerel ekonomilere katkıda bulunur. Bu nedenle, sürdürülebilir tarıma geçmek, hem insanlar hem de gezegenimiz için uzun vadede daha sürdürülebilir bir gelecek sağlamak açısından büyük öneme sahiptir. Nedenleri detaylandıracak olursak;

• Gıda güvenliği: Sürdürülebilir tarım, sağlıklı ve besleyici gıda üretimini destekler. Uygun tarım yöntemleri kullanıldığında, tarım arazilerinin verimliliği artar ve gıda üretimi artar. Böylece, dünya genelindeki açlık ve yetersiz beslenme sorunlarına çözüm sağlanabilir.

• Ekonomik sürdürülebilirlik: Yerel üreticilerin desteklenmesi ve organik gıdaların tüketiminin teşvik edilmesi, sürdürülebilir tarımın bir parçasıdır. Bu, yerel ekonomilere katkıda bulunur ve gıda tedarik zincirinin kısaltılmasını sağlar.

• Sağlık ve güvenlik: Sürdürülebilir tarım yöntemleri, kimyasal kalıntıları azaltarak sağlıklı ve güvenli gıda üretimine odaklanır. Bu da insan sağlığını korumaya ve gıda kaynaklı hastalıkların riskini azaltmaya yardımcı olur.

• Ekosistemlerin korunması: Doğal ekosistem süreçlerini taklit edilerek ve çevresel etkiler minimize edilerek gıda üretimi yapılır. Böylece toprak verimliliği, biyoçeşitlilik ve ekosistem sağlığı korunmuş olur. 

Sürdürülebilir Tarımın Sağlık Üzerindeki Etkileri Nelerdir? 

Sürdürülebilir tarım sağlık üzerindeki etkileri ise kimyasal kullanımının azalmasıyla daha sağlıklı gıda üretimi, besin değeri yüksek gıdaların tüketimi, antibiyotik ve hormon kullanımının azalması, çevresel sağlık faktörlerinin korunması ve işçi sağlığının desteklenmesidir. Sürdürülebilir tarım, sağlıklı bir gelecek için büyük öneme sahiptir.

• Sağlıklı ve güvenli gıda üretimi: Sürdürebilir tarım tüketicilere daha az pestisit kalıntısı içeren ve doğal besin değerlerini koruyan gıdalar sunar. Aynı zamanda, sağlığa zararlı kimyasalların gıda zincirine girmesini önleyerek besin kaynaklı hastalıkların riskini azaltır.

• Beslenme değeri: Sürdürülebilir tarım yöntemleri, toprak sağlığını ve biyoçeşitliliği korurken besin açısından zengin gıdaların üretilmesini sağlar. Sürdürülebilir tarım sayesinde, insanlar sağlıklı ve besleyici gıdalarla beslenerek sağlık açısından daha iyi bir yaşam sürdürebilirler.

• Antibiyotik ve hormon kullanımının azalması: Hayvanlar doğal koşullarında yetiştirildiğinde antibiyotik ve ilaçlara olan ihtiyaçları azalır bu da insanlarda antibiyotik direnci oluşmasını önler. Hormonlu gıda tüketiminden kaynaklı sağlık sorunlarını ortadan kaldırır.

• Çevresel sağlık: Sürdürülebilir tarım uygulamaları, bu ekosistemlerin sağlıklı kalmasına yardımcı olarak, insanların temiz hava, su ve besin kaynaklarına erişimini güvence altına alır.

• İşçi sağlığı: Sürdürülebilir tarım aynı zamanda işçilerin refahını ön planda tutar. Kimyasal gübre ve ilaçların kullanımını azaltarak işçilerin sağlığı üzerindeki etkileri önler. Ayrıca güvenli bir çalışma ortamı sağlanarak ve insan hakları gözetilerek çalışanları fiziksel ve ruhsal sağlıkları desteklenir. 

Sürdürülebilir Tarım Ürünlerini Seçerken Nelere Dikkat Etmeliyiz? 

Sürdürülebilir tarım ürünleri seçerken organik sertifikasyon, yerel üretim, dürüst etiketleme, sertifikalı markalar, öğrenme ve araştırma, kendi yetiştirme gibi faktörleri göz önünde bulundurun. Bu adımlarla sağlığınızı koruyun ve sürdürülebilir tarımı destekleyin.

• Organik sertifikasyon: Organik sertifikası ürünlerin kimyasal gübreler, sentetik pestisitler ve genetik modifikasyon gibi yapay maddelerin kullanılmadığını gösterir. 

• Sertifikalı markalar: Fairtrade (Adil Ticaret) veya Rainforest Alliance (Ormanların Korunması) gibi sertifikalı markalar, çevre ve sosyal sorumluluk standartlarına uygun ürünleri belirler. 

• Öğrenme ve araştırma: Sürdürülebilir tarım hakkında bilgi sahibi olmak için tarım kooperatiflerini, çiftçi pazarlarını ve sürdürülebilir tarım konularında uzman olan kuruluşları takip ederek bilgi alabilirsiniz. 

• Yerel üretim: Yerel üretilen ürünleri satın alarak, ulaşımdan kaynaklı karbon ayak izini azaltabilir ve yerel ekonomiyi destekleyebilirsiniz.